Nieodpłatna pomoc prawna, nieodpłatne poradnictwo obywatelskie oraz nieodpłatna mediacja
Potrzebujesz pomocy prawnika, doradcy, mediatora? Jesteś w trudnej życiowej sytuacji, na przykład potrzebujesz pomocy w: rozłożeniu długu na raty, w spłacie pożyczek „chwilówek”, masz kłopoty mieszkaniowe, grozi ci eksmisja, masz problemy pracownicze, z egzekucją alimentów, odziedziczyłeś długi, nie wiesz do jakiego urzędu pójść po pomoc, masz inne problemy związane ze sprawami życia codziennego? Skorzystaj z systemu nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego lub nieodpłatnej mediacji.
Co to znaczy, że pomoc jest nieodpłatna?
Wszystkie z podejmowanych działań w ramach:
• nieodpłatnej pomocy prawnej,
• nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego,
• nieodpłatnej mediacji,
są darmowe i to niezależnie od tego czy sprawa będzie miała finał w sądzie.
Gdzie uzyskam pomoc?
Darmową pomoc uzyskasz w punktach nieodpłatnej pomocy prawnej, poradnictwa obywatelskiego i mediacji w całym kraju.
Punkty znajdują się w każdym powiecie. O tym gdzie jest najbliższy punkt zapytaj:
a) w starostwie powiatowym,
b) w urzędzie gminy,
c) w urzędzie miasta,
lub poszukaj:
d) na stronach internetowych powiatów i gmin (które znajdziesz wpisując w wyszukiwarkę hasło: urząd gminy, powiatu lub miasta i miejscowość, w której punkcie chcesz się zapisać),
e) na stronie internetowej np.ms.gov.pl.
Kto może skorzystać z darmowej pomocy?
Gdy uważasz, że koszty pomocy prawnika są dla Ciebie zbyt duże, składasz wykonawcy, którego spotkasz w punkcie, pisemne oświadczenie, że nie jesteś w stanie ponieść takich kosztów. Nie martw się. Nie musisz zabierać ze sobą nic z wyjątkiem dowodu osobistego. Wzór oświadczenia da Ci osoba udzielająca pomocy.
Czy jako przedsiębiorca mogę skorzystać z pomocy?
Tak. Jeżeli jesteś osobą samozatrudnioną czyli prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą i w ciągu ostatniego roku nie zatrudniałeś żadnych osób. Aby skorzystać z pomocy składasz:
a) pisemne oświadczenie, że nie jesteś w stanie ponieść tych kosztów, oraz
b) oświadczenie o niezatrudnianiu innych osób w ciągu ostatniego roku, a także
c) wszystkie zaświadczenia o pomocy de minimis oraz pomocy de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie, otrzymanej w roku, w którym ubiegasz się o nieodpłatną pomoc prawną oraz otrzymanej w ciągu dwóch poprzedzających ją lat podatkowych, albo oświadczenia o wielkości tej pomocy otrzymanej w tym okresie, albo oświadczenia o nieotrzymaniu takiej pomocy w tym okresie.
Na czym polegają usługi?
Nieodpłatna pomoc prawna
Prawnik wytłumaczy, jakie masz prawa i obowiązki oraz pokaże sposób rozwiązania Twojego problemu prawnego. W razie potrzeby, jeśli sprawa jeszcze nie trafiła do sądu, sporządzi potrzebne Ci pisma (np. pozew). Jeśli Twoja sprawa już jest w sądzie, prawnik pomoże napisać pisma o zwolnienie od kosztów, albo o ustanowienie pełnomocnika z urzędu, które są potrzebne żebyś nie musiał płacić za prawnika w postępowaniu sądowym.
Nieodpłatna porada obywatelska
Doradca obywatelski przyjrzy się Twoim problemom, tak aby dostosować pomoc do Twojej sytuacji. Wytłumaczy Ci też jakie masz:
• prawa - czyli czego możesz się domagać,
• i obowiązki - jakie rzeczy musisz zrobić, żeby sobie nie zaszkodzić.
Doradca również będzie Cię wspierał w samodzielnym rozwiązaniu problemu, a w razie potrzeby, sporządzi wspólnie z Tobą plan działania wyjścia z sytuacji oraz pomoże Ci krok po kroku go wykonać.
Nieodpłatna mediacja
Jeśli masz z kimś konflikt, możesz zapisać się na mediację. W takim przypadku mediator będzie pomagał Wam się pogodzić bez pójścia do sądu. Możesz także poprosić o sporządzenie projektu umowy o mediację lub wniosku o jej przeprowadzenie przed sądem, albo wniosku o przeprowadzenie mediacji w sprawie karnej, czy wniosku do sądu o zatwierdzenie ugody, którą zawarłeś wcześniej podczas mediacji.
Uwaga! Z usługi nieodpłatnej mediacji wyłączone są mediacje zlecone przez sąd oraz sprawy, w których zachodzi uzasadnione podejrzenie, że pomiędzy stronami konfliktu występuje przemoc.
Czym się różni pomoc prawna od porady obywatelskiej?
Pomoc prawna:
• jest udzielana w momencie, kiedy problem danej osoby jest typowo prawny, m.in. gdy potrzebne będzie pójście z tym problemem do sądu, na przykład, gdy osoba chce się rozwieść, ale sama nie jest w stanie napisać pozwu rozwodowego lub gdy samotna matka chce wystąpić o alimenty i także nie wie jak takie pismo sformułować.
• pomocy prawnej udziela prawnik,
• jeżeli okaże się, że problem danej osoby nie jest tylko prawny, wtedy udzielający pomocy odsyła daną osobę do miejsca, gdzie może ona stosowną pomoc uzyskać, np. do poradni psychologicznej, ośrodka pomocy społecznej, czy pogotowia dla ofiar przemocy w rodzinie.
Pomoc obywatelska:
• może, ale nie musi dotyczyć problemu prawnego. Poradą będzie, na przykład wskazanie osobie, której zmarł ktoś bliski, do jakiego urzędu powinna się udać, by załatwić wszystkie potrzebne formalności, jak wydanie aktu zgonu, czy wystąpienie o zasiłek pogrzebowy,
• porad obywatelskich udziela doradca obywatelski,
• doradca w przypadku stwierdzenia, że problem nie jest wyłącznie prawny, nie musi odsyłać do innych miejsc, tylko sam może starać się pomóc danej osobie.
Jak można się zapisać na poradę?
a) telefonicznie: każdy powiat prowadzi specjalny numer telefonu do zapisów i udzielania informacji; numer telefonu jest dostępny na stronach internetowych powiatów, w tym też Twojego,
b) lub elektronicznie: na podany przez powiat adres e-mail lub na stronie np.ms.gov.pl/zapisy,
c) lub osobiście: w starostwie powiatowym.
Jak długo będę czekał na poradę?
To zależy od tego jak dużo osób zgłosiło się na poradę. Prawnik lub doradca obywatelski postarają się przyjąć każdego beneficjenta jak najszybciej.
Wyjątki:
a) z ważnych powodów dopuszcza się ustalenie innej kolejności udzielania nieodpłatnej pomocy,
b) kobiety w ciąży zawsze obsługiwane są poza kolejnością.
Co musisz przygotować?
a) Dokument tożsamości: taki jak dowód osobisty, paszport, lub inny dokument potwierdzający tożsamość; a także
b) dokumenty dotyczące Twojego problemu: jeśli w ogóle takie masz. Nie są one obowiązkowe. Możesz też po prostu opowiedzieć prawnikowi, doradcy lub mediatorowi o swoim problemie. Jeśli dysponujesz dokumentami, pamiętaj o nich!,
c) Jeśli jesteś samozatrudnionym przedsiębiorcą, przygotuj: wszystkie zaświadczenia o pomocy de minimis oraz pomocy de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie, otrzymanej w roku, w którym ubiegasz się o nieodpłatną pomoc oraz otrzymanej w ciągu dwóch poprzedzających ją lat podatkowych, albo oświadczenia o wielkości tej pomocy otrzymanej w tym okresie, albo oświadczenia o nieotrzymaniu takiej pomocy w tym okresie.
Co jeśli jestem osobą z niepełnosprawnościami?
Będąc osobą z trudnościami w poruszaniu lub komunikowaniu się możesz skorzystać z pomocy:
a) Stacjonarnie, czyli w punkcie nieodpłatnej pomocy:
• możesz przyjść na wizytę z osobą, która pomoże Ci dotrzeć do punktu i będzie pomagać prawnikowi Ciebie zrozumieć, np. może to być osoba bliska, opiekun lub osoba posługująca się językiem migowym,
• podczas zapisywania się na poradę, możesz poprosić o pomoc tłumacza języka migowego,
b) możesz też skorzystać z pomocy w dogodnym dla siebie miejscu:
• jeżeli ze względu na stan zdrowia nie możesz go opuszczać, np. w szpitalu lub domu,
• w miejscu wyposażonym w urządzenia ułatwiające porozumiewanie się, na przykład w siedzibie stowarzyszenia pomagającego osobom doświadczającym trudności w komunikowaniu się,
• lub w miejscu, w którym będzie możliwość skorzystania z pomocy tłumacza języka migowego, np. w budynku starostwa stale współpracującego z tłumaczem języka migowego,
c) osoby z niepełnosprawnościami mogą skorzystać także z pomocy w szczególnych formach:
• po zapisie na wizytę, prawnik lub doradca obywatelski skontaktuje się z Tobą. Może udzielić Ci pomocy telefonicznie, za pośrednictwem komunikatora internetowego (np. Skype) lub przez wiadomość e-mail. Forma udzielenia pomocy musi być wcześniej uzgodniona z pracownikiem starostwa powiatowego lub urzędu miasta.
• konieczne jest pozostawienie danych kontaktowych do siebie, takich jak numer telefonu lub adres e-mail.
Jak wygląda pomoc w czasie epidemii COVID-19?
W 2021 roku powrócił tryb stacjonarny udzielania porad, ale nadal w związku ze stanem epidemii nieodpłatna pomoc prawna, poradnictwo obywatelskie i mediacja mogą być udzielane za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość, czyli telefonicznie, za pośrednictwem poczty e-mail oraz przy wykorzystaniu innych komunikatorów internetowych, np. rozmowy wideo.
Uwaga! Jeżeli porada udzielana jest zdalnie, nie musisz składać żadnych oświadczeń wymienionych wcześniej!
Edukacja prawna
Jeśli chciałbyś dowiedzieć się więcej na temat praw i obowiązków, poszukaj wydarzeń organizowanych w Twoim powiecie. Na takich wydarzeniach omawiane są problemy zgłaszane w punktach nieodpłatnej pomocy w danym powiecie. Prowadzą je organizacje pozarządowe na co dzień obsługujące mieszkańców w punktach porad.
Szukaj: wykładów, warsztatów, kampanii społecznych, a także opracowań informatorów i poradników, spotkań osobistych, audycji w lokalnych mediach, webinariów albo podcastów i filmików zamieszczanych w Internecie.
Najczęściej takie wydarzenia odbywają się w bibliotekach, szkołach, miejscach aktywności lokalnej lub klubach pracy.
Informacje o nadchodzących wydarzeniach edukacyjnych organizowanych w okolicy oraz bezpłatne materiały, jak broszury czy biuletyny są dostępne w starostwie powiatowym, np. pod numerem telefonu wyznaczonym do zapisów na wizyty, czy na stronie internetowej powiatu.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej.
Od 1 sierpnia 2021 roku wracają porady stacjonarne.
W celu skorzystania z nich należy się najpierw umówić pod numerem telefonu 508 – 857 – 462 w godzinach 8-14 od poniedziałku do piątku lub samodzielnie zapisać się na poradę na stronie:
https://np.ms.gov.pl/śląskie/częstochowski
NIEODPŁATNE PORADY PRAWNE W ROKU 2021
W związku sytuacją epidemiczną związaną z COVID-19, w celu przeciwdziałaniu zagrożeniom, o których mowa w art. 1 i 2 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywoływanych nimi sytuacji kryzysowych (DZ.U.2020 r., poz. 374) informujemy, że osobiste udzielanie porad w punktach nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego na terenie powiatu częstochowskiego jest zawieszone do odwołania.
Informujemy również, że w związku z zaistniałą sytuacją możliwe jest mailowe lub telefoniczne udzielenie porady.
W celu skorzystania z porady telefonicznej lub mailowej należy umówić się na poradę
pod numerem telefonu 508 – 857 – 462 w godzinach 8-14 od poniedziałku do piątku
lub samodzielnie zapisać się na poradę na stronie
https://np.ms.gov.pl/śląskie/częstochowski
W załączniku - harmonogram npp 2021 - przedstawiamy listę prawników, którzy zobligowali się do świadczenia porad prawnych i obywatelskich za pomocą środków porozumiewania się na odległość.
W dniu 2 grudnia 2020r. rozstrzygnięto otwarty konkurs ofert na realizację zadania publicznego z zakresu nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego oraz edukacji prawnej, którego realizację w roku 2021 wspiera Powiat Częstochowski.
Po zapoznaniu się z protokołem Komisji Konkursowej , która miała za zadanie wyłonienie ofert złożonych w otwartym konkursie na realizację zadania z zakresu nieodpłatnej pomocy prawnej oraz edukacji prawnej, których realizację w roku 2021 wspiera Powiat Częstochowski - udziela się dotacji na wykonywanie w/w zadania organizacji:
1. Prowadzenie 1 punktu (Mykanów) nieodpłatnej pomocy prawnej powierza organizacji:
Fundacja Studencka ”Młodzi – Młodym Częstochowa” z siedzibą w Częstochowie 42-202 Częstochowa ul. Bór 116
2. Prowadzenie 2 punktu(Olsztyn) nieodpłatnej pomocy prawnej powierza organizacji:
Fundacja Studencka ”Młodzi – Młodym Częstochowa” z siedzibą w Częstochowie 42-202 Częstochowa ul. Bór 116
3. Prowadzenie 3 punktu( Konopiska) nieodpłatnej pomocy prawnej powierza organizacji:
Fundacja Studencka ”Młodzi – Młodym Częstochowa” z siedzibą w Częstochowie 42-202 Częstochowa ul. Bór 116
ZAPISY NA BEZPŁATNE USŁUGI-TUTAJ
Komu przysługuje?
Nieodpłatna Pomoc Prawna i Nieodpłatne Poradnictwo Obywatelskie przysługują osobie uprawnionej, która nie jest wstanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej, w tym osobie fizycznej prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą niezatrudniającą innych osób wciągu ostatniego roku.
Osoba uprawniona, przed uzyskaniem nieodpłatnej pomocy prawnej lub nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego, składa pisemne oświadczenie, że nie jest wstanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej. Osoba korzystająca z nieodpłatnej pomocy prawnej lub nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej dodatkowo składa oświadczenie o niezatrudnianiu innych osób wciągu ostatniego roku. Oświadczenie składa się osobie udzielającej nieodpłatnej pomocy prawnej lub świadczącej nieodpłatne poradnictwo obywatelskie.
Nieodpłatna pomoc prawna obejmuje:
1) poinformowanie osoby fizycznej, zwanej dalej „osobą uprawnioną”, o obowiązującym stanie prawnym oraz przysługujących jej uprawnieniach lub spoczywających na niej obowiązkach, w tym w związku z toczącym się postępowaniem przygotowawczym, administracyjnym, sądowym lub sądowo administracyjnym lub
2) wskazanie osobie uprawnionej sposobu rozwiązania jej problemu prawnego, lub
3) sporządzenie projektu pisma w sprawach, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyłączeniem pism procesowych w toczącym się postępowaniu przygotowawczym lub sądowym i pism w toczącym się postępowaniu sądowo administracyjnym, lub
3a) nieodpłatną mediację, lub
4) sporządzenie projektu pisma o zwolnienie od kosztów sądowych lub ustanowienie pełnomocnika z urzędu w postępowaniu sądowym lub ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego w postępowaniu sądowo administracyjnym oraz poinformowanie o kosztach postępowania i ryzyku finansowym związanym ze skierowaniem sprawy na drogę sądową.
Nieodpłatne poradnictwo obywatelskie obejmuje działania dostosowane do indywidualnej sytuacji osoby uprawnionej, zmierzające do podniesienia świadomości tej osoby o przysługujących jej uprawnieniach lub spoczywających na niej obowiązkach oraz wsparcia w samodzielnym rozwiązywaniu problemu, w tym, w razie potrzeby, sporządzenie wspólnie z osobą uprawnioną planu działania i pomoc w jego realizacji. Nieodpłatne poradnictwo obywatelskie obejmuje w szczególności porady dla osób zadłużonych i porady z zakresu spraw mieszkaniowych oraz zabezpieczenia społecznego. Nieodpłatne poradnictwo obywatelskie obejmuje również nieodpłatną mediację.
Edukacja prawna obejmuje działania edukacyjne zmierzające do zwiększenia świadomości prawnej społeczeństwa, dotyczące w szczególności upowszechniania wiedzy o:
1) prawach i obowiązkach obywatelskich;
2) działalności krajowych i międzynarodowych organów ochrony prawnej;
3) mediacji oraz sposobach polubownego rozwiązywania sporów;
4) możliwościach udziału obywateli w konsultacjach publicznych oraz procesie stanowienia prawa;
5) dostępie do nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego
Nieodpłatna mediacja obejmuje:
1) poinformowanie osoby uprawnionej o możliwościach skorzystania z polubownych metod rozwiązywania sporów, w szczególności mediacji oraz korzyściach z tego wynikających;
2) przygotowanie projektu umowy o mediację lub wniosku o przeprowadzenie mediacji;
3) przygotowanie projektu wniosku o przeprowadzenie postępowania mediacyjnego w sprawie karnej;
4) przeprowadzenie mediacji;
5) udzielenie pomocy w sporządzeniu do sądu wniosku o zatwierdzenie ugody zawartej przed mediatorem.
Nieodpłatna mediacja nie obejmuje spraw, w których:
1) sąd lub inny organ wydały postanowienie o skierowaniu sprawy do mediacji lub postępowania mediacyjnego;
2) zachodzi uzasadnione podejrzenie, że w relacji stron występuje przemoc
Informacja o nieodpłatnej pomocy prawnej w Powiecie Częstochowskim:
Od dnia 1 stycznia 2019 roku, zgodnie z ustawą z dnia 5 sierpnia 2015 roku o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej, usługi będą świadczone każdej osobie fizycznej, która złoży oświadczenie, że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej.
Nieodpłatna pomoc prawna obejmuje:
1. poinformowanie osoby fizycznej, zwanej dalej „osobą uprawnioną”,
o obowiązującym stanie prawnym oraz przysługujących jej uprawnieniach lub spoczywających na niej obowiązkach, w tym w związku z toczącym się postępowaniem przygotowawczym, administracyjnym, sądowym lub sądowoadministracyjnym lub
2. wskazanie osobie uprawnionej sposobu rozwiązania jej problemu prawnego, lub
3. sporządzenie projektu pisma w sprawach, o których mowa w pkt 1 i 2,
z wyłączeniem pism procesowych w toczącym się postępowaniu przygotowawczym lub sądowym i pism w toczącym się postępowaniu sądowoadministracyjnym, lub
4. nieodpłatną mediację, lub
5. sporządzenie projektu pisma o zwolnienie od kosztów sądowych lub ustanowienie pełnomocnika z urzędu w postępowaniu sądowym lub ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego w postępowaniu sądowoadministracyjnym oraz poinformowanie o kosztach postępowania i ryzyku finansowym związanym ze skierowaniem sprawy na drogę sądową.
Edukacja prawna obejmuje:
działania edukacyjne zmierzające do zwiększenia świadomości prawnej społeczeństwa, dotyczące w szczególności upowszechniania wiedzy o:
1. prawach i obowiązkach obywatelskich,
2. działalności krajowych i międzynarodowych organów ochrony prawnej,
3. mediacji oraz sposobach polubownego rozwiązywania sporów,
4. możliwościach udziału obywateli w konsultacjach publicznych oraz procesie stanowienia prawa,
5. dostępie do nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego.
Strona Ministerstwa Sprawiedliwości - na temat nieodpłatnej pomocy prawnej - https://darmowapomocprawna.ms.gov.pl/
Harmonogram w załączniku.
